De aanpak van de eurocrisis: hoe had het anders gekund, en nu anders moet

De huidige crisis in Europa is de ergste sinds de jaren ’30. Na het  nemen van overdreven veel risico’s met ons spaargeld, kwamen de banken in de problemen toen de zeepbel op de Amerikaanse huizenmarkt uiteenspatte. Wat volgde was de uitbraak van een epidemie die ook Europa aantastte omdat banken elkaar over de oceaan heen besmet hadden met complexe financiële producten.

Nadat de financiële sector eerst de winsten jarenlang had opgestreken was het aan de overheid om de verliezen te nemen toen het fout liep. Vele banken moesten gered worden met belastinggeld. Veel keuze was er niet, het was de keuze van het minste kwaad, zo niet waren de spaarders al hun spaargeld kwijtgeraakt.

Maar toen zaten de overheden met de schulden en vonden dezelfde financiële markten die door die overheden waren gered, dat de overheidsschulden te hoog waren en trokken ze het kapitaal terug uit die landen met de hoogste overheidsschuld (vooral uit Griekenland, Ierland, Portugal, Spanje en Italië).

Er kwamen noodleningen van het IMF en Europa aan die landen, maar in ruil moesten ze besparen, en geen klein beetje. Elke macro-econoom weet nochtans dat je in perioden van economische onzekerheid en vraaguitval niet drastisch moet gaan besparen als overheid, want dat de crisis dan enkel nog erger wordt. Maar het moest toch, voor interne politieke redenen in Duitsland en andere noordse landen.

De mensen in Griekenland, Ierland, Spanje en Portugal werden er het slachtoffer van. De werkloosheidsgraad in Griekenland en Spanje ligt boven de 25 percent. De jeugdwerkloosheid is pas helemaal hallucinant, meer dan 53% in Spanje en bijna 60% in Griekenland. Nochtans, het onevenwicht in Europa tussen noord en zuid dat de euro al zo lang in een crisis houdt is eigenlijk evenveel te wijten aan de kern dan aan de periferie. Een evenwichtiger en eerlijker reactie, in plaats van iedereen te doen besparen waardoor Zuid-Europa zeker niet opnieuw kan groeien, was dan ook geweest af te spreken dat sommige landen met de budgettaire ruimte extra te laten uitgeven wat het makkelijker had gemaakt voor anderen om te besparen en te hervormen. Dat zou veel minder pijnlijk zijn geweest voor de mensen, de crisis zou minder erg en lang geweest zijn, en het evenwicht zou sneller en minder pijnlijk hersteld kunnen worden.

De maatregelen die Europa al heeft genomen, bijvoorbeeld met betrekking tot de bankenunie, gaan niet ver genoeg. In de komende vijf jaren moeten een aantal hervormingen gebeuren die de euro meer duurzaam maken, en ervoor zorgen dat in een crisis de lasten gedeeld worden tussen landen, en binnen landen dit niet enkel op de kap van de gewone mensen terecht komt. Er is daarvoor nood aan een automatisch stabiliseringsmechanisme binnen de eurozone, die naast een Europees minimumloon en Europese minimumbelastingen een andere bouwsteen van een sociaal Europa vormt.

Begroting

Vanmiddag was het eindelijk zover. Het heeft heel wat voeten in de aarde gehad, maar we hebben een begroting. Plezant is het uiteraard niet om 11,3 miljard te moeten vinden. Het is altijd aangenamer om belastingen te kunnen verlagen of nieuwe initiatieven te kunnen nemen, maar deze sanering is echt noodzakelijk. Ben nu doodmoe, maar opgelucht. Bedankt aan de collega’s van de andere partijen en het sp.a team voor de goeie samenwerking. Merci Bruno, Johan, Jan, Ariel, Cis, Wilfried, Arne, John, Kris, Eric, Erwin, Kurt, Pieter, Saskia,…!

Hopelijk komt er nu snel een regering en slagen we er in om de markten te sussen.

Waarom betalen de 50 grootste bedrijven nauwelijks belastingen?

Een interessante reportage in Terzake vorige week. Enkele journalisten gingen na waarom de 50 meest winstgevende bedrijven in België nauwelijks belastingen betalen en komen tot de conclusie dat België een fiscaal paradijs is door onder andere de notionele intrestaftrek.

Terzake: De notionele belastingaftrek

Het is ook interessant om het artikel: “Hoe de rijken in België geen belastingen betalen” van Belastinginspecteur Danny Bruggeman te lezen. Danny beschrijft hoe rijke mensen er via allerlei complexe constructies in slagen om zo goed als geen belastingen te betalen.

Bankentaks kost spaarder 75 miljoen euro extra

De bankentaks die de regering-Leterme invoerde, levert zo’n 75 miljoen euro meer op dan voorzien. De massale vlucht naar veilige spaarproducten door de Belg, doet de bankentaks namelijk meer geld in het laatje brengen. Of we hier zo blij om moeten zijn is een andere vraag. De banken rekenen de taks immers gewoon door zodat het eigenlijk de spaarders zijn die de belasting betalen. Bovendien ontspringen de risicovolle bankactiviteiten van de grootbanken de dans, terwijl de kleinere klassieke spaarbanken- die geen aandeel hadden in het ontstaan van de financiële crisis- verhoudingsgewijs harder getroffen worden. Het sp.a-voorstel van Dirk Van Der Maelen om dit recht te zetten werd vorige week jammer genoeg weggestemd in de Kamer door CD&V, Open VLD en N-VA.In de nasleep van de bankencrisis voerde de federale regering nogal triomfantelijk als één van de eersten in Europa een bankentaks in. De idee van een bankentaks is op zich lovenswaardig en kan over de landsgrenzen op bijval rekenen. Naast een bijdrage aan de noodlijdende schatkist, die diep in het rood moest gaan om de banken overeind te houden, kan het indien goed opgezet ook het veilige bankieren bevorderen en risicovolle bankbeleggingen ontmoedigen.

Maar het kan nooit kwaad om de vondsten van Reynders te controleren, zeker als hij zaken met de glimlach aankondigt. Als je dat doet, blijkt dat hij de Belgen weer eens liggen heeft.

Toen hij een jaar geleden daarover door sp.a-parlementslid John Crombez werd ondervraagd in het parlement, gaf hij toe dat de bankentaks geen taks was op de banken, maar op de gewone spaarder. De spaarboekskes. Een paar weken later werden de bankbonzen ondervraagd daarover in het parlement, en ook zij gaven volmondig toe dat de volledige bankentaks op de kap van de spaarder zou worden verhaald.

Reynders beloofde de zaak aan te passen. Hij vond dat de bankentaks inderdaad niet zo goed op poten was gezet door de regering-Leterme. Reynders zei dat hij het wou aanpassen, maar deed het niet. Na de val van de regering, duwde hij wel nog een afschuwelijke wet op het banktoezicht er door. Een wet die de burgers zegt dat ze in de toekomst geen fluit beter beschermd zullen zijn dan in het verleden. Amendementen van John Crombez op die wet om de bankentaks aan te passen en de spaarder te ontzien, werden door de regering Leterme weggestemd. Het blanco banktoezicht moest en kon wel passeren.

Maar Reynders heeft het goed gezien. Eindelijk een maatregel die steeds meer opbrengt, maakt niet uit dat ze aan de spaarder kost. Cynisch genoeg zegt hij bereid te zijn om de taks in de toekomst te berekenen op basis van het risicoprofiel van de banken. Dat houdt in dat het mogelijk kan worden dat de bank zelf de taks betaalt, en niet de spaarder, en dat de kleine banken die niet mee het grote risico veroorzaken niet de dupe worden. En nog cynischer is dát precies het wetsvoorstel van Dirk Van Der Maelen dat de regering Leterme wegstemde, waardoor de spaarders steeds meer taksen betalen op hun spaargeld in de plaats van de banken.

Het sp.a pensioenplan uitgelegd

De toekomst van onze pensioenen staat centraal in deze verkiezingscampagne. Aangezien we allemaal langer en gezonder leven en we minder kindjes maken, dringt een hervorming van ons pensioenstelsel zich op. sp.a heeft hier een goed uitgebouwd plan voor dat bestaat uit twee delen.

Eerst en vooral wil sp.a de laagste pensioenen verhogen tot boven de armoedegrens. Drie vierde van alle armen zijn immers gepensioneerden. Dat is een rijke samenleving als de onze onwaardig.

Bovendien wil sp.a het wettelijk pensioen versterken door er een tweede component aan toe te voegen. Wat men nu de tweede pijler noemt (het bedrijfspensioen/’de groepsverzekering’) wordt uitgebreid naar alle werknemers daar waar nu slechts ongeveer de helft van de werknemers zulk pensioenplan heeft. Dit zal op middellange termijn een extra pensioen opleveren van 5 tot 10 procent. En voor wie tot 65 werkt kan het pensioen zelfs heel spoedig tot 200 euro per maand verhoogd worden.

En wie gaat dat nu allemaal betalen?

Het optrekken van de laagste pensioenen kost ongeveer 300 miljoen euro die sp.a wil bekostigen door een heronderhandeling met Suez dat slapend rijk wordt door de afgeschreven energiecentrales. Als je weet dat de overheid 21 miljard in de banken pompte om hen te redden, kan er dan geen 300 miljoen af om de pensioenarmoede aan te pakken?

Voor de versterking van het wettelijk pensioen ligt het anders. Deze zal betaald worden door een gezamenlijke inspanning van werkgever en werknemer, zoals dat nu al het geval is in de bedrijven die zulk bedrijfspensioen aan hun personeel aanbieden. Concreet komt het er op neer dat een deel van de groei die we de komende jaren zullen hebben, gereserveerd zal worden voor het pensioen.

Daarnaast zal ook de overheid een inspanning doen voor uw pensioenzekerheid. Het geld hiervoor komt van het eenvoudige feit dat de feitelijke pensioenleeftijd die nu ongeveer 59 jaar is, geleidelijk enkele jaren zal opschuiven zodat er meer bijdragen binnenkomen en minder pensioenen betaald worden. De pensioenmaatregel van sp.a verdient zo zichzelf terug.

Het failliet van Financiën

In volgende intussen beruchte Panoramareportage blijkt heel goed hoe Didier Reynders het ministerie van Financien de voorbije 10 jaar om zeep hielp.
Panorama-reportage: het failliet van Financiën
Let vooral op de Aalsterse VLD-schepen Anne-Marie Verdoodt (vanaf minuut 33:15) die vertelt dat ze graag mensen aan een job helpt en dat ze hoopt dat die dan op haar zullen stemmen. Ongeveer 40 % van de aangeworven contractuelen komen uit Aalst, Ninove of Geraardsbergen. Knap werk, Anne-Marie!
En toch wel een pluim op de hoed van Dirk Van Der Maelen voor zijn jarenlange strijd tegen deze misbruiken!